เรื่องควรรู้
- โดยปกติร่างกายของคนเราจะสูญเสียน้ำเป็นเรื่องธรรมดา ทั้งทางเหงื่อ ปัสสาวะ ไอน้ำจากการหายใจออก และเพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ คุณจึงต้องรับสารน้ำเข้าร่างกายเพื่อทดแทนน้ำที่เสียไป
- น้ำเกลือ เป็นสารน้ำที่มีความเข้มข้นพอๆ กับน้ำในร่างกายของคน ต่างจากน้ำธรรมดาที่เราดื่มเข้าไปซึ่งเข้มข้นน้อยกว่า โดยในน้ำเกลือจะมีเกลือแร่หลายอย่างที่สำคัญต่อร่างกาย
- น้ำเกลือมีประโยชน์ด้านการรักษาผู้ป่วยหลายด้าน เช่น เป็นสารน้ำเพื่อนำยาเข้าสู่เส้นเลือด เป็นอาหารให้ผู้ป่วยที่ต้องอดอาหารก่อนผ่าตัด เป็นสารน้ำให้ผู้ป่วยที่เสียเลือดมากจนอาจช็อก หรือหมดสติ
- มีข้อควรระวังบางอย่างที่ผู้ป่วยบางกลุ่มต้องระมัดระวังเกี่ยวกับความเข้มข้นของน้ำเกลือ เพราะหากรับมากเกินไปก็อาจได้รับเกลือแร่มากเกิน น้ำคั่งในปอด หัวใจวายจนเสียชีวิตได้ เช่น ผู้ป่วยโรคไตผู้ป่วยเด็กเล็ก และให้หลีกเลี่ยงไม่รับน้ำเกลือพร่ำเพรื่อ
- สารน้ำเกลือจะต้องเข้มข้นเท่ากับเกลือที่อยู่ในเลือดคุณ หากรู้สึกอ่อนเพลีย หรือเจ็บป่วย ให้คุณไปพบแพทย์เพื่อขอรับการวินิจฉัยอาการ และจะได้ให้น้ำเกลือในปริมาณความเข้มข้นที่เหมาะสม
น้ำเกือบถือเป็นส่วนหนึ่งของอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ขาดไม่ได้อีกอย่าง โดยน้ำเกลือที่ถูกนำไปใช้ทางการแพทย์นั้น จะไม่ได้เป็นแค่น้ำผสมน้ำเกลือเท่านั้น แต่ได้ผสมแร่ธาตุต่างๆ เข้าไปในสัดส่วนที่พอดีกับความเข้มข้นของน้ำในร่างกาย
ซึ่งหากสังเกตดีๆ เราจะพบว่า รสชาติของเหงื่อไม่ได้มีรสจืดเหมือนน้ำ แต่มีรสเค็มเหมือนกับน้ำเกลือ ซึ่งนี่คือที่มาว่า ทำไมต้องมีการใช้น้ำเกลือในการรักษาพยาบาล
ชนิดของน้ำเกลือ
ดังที่กล่าวไปข้างต้นว่า น้ำเกลือเป็นส่วนผสมระหว่างน้ำ และเกลือแร่ชนิดต่างๆ ที่อาจมีน้ำตาลเป็นส่วนประกอบอยู่ด้วย เราแบ่งตามความเข้มข้นออกมาได้เป็นดังนี้
- น้ำเกลือชนิดนอร์มัลซาไลน์ (Normal Saline Solution: NSS) คือ น้ำเกลือแบบธรรมดา ความเข้มข้นอยู่ที่ 0.9 % เป็นค่าที่เท่ากับเกลือที่อยู่ในกระแสเลือดของคนทั่วไป
- 5% เดกซ์โทรส (5% Dextrose in water: 5%D/W) เป็นน้ำเกลือที่มีส่วนผสมของน้ำตาลเดกซ์โทรสอยู่ด้วย ซึ่งก็อยู่ในระดับความเข้มข้น 5 % โดยไม่มีส่วนผสมของเกลือแร่
- 5% เดกซ์โทรสในนอร์มัลซาไลน์ (5% Dextrose in NSS: 5% D/NSS) เป็นการผสมระหว่างน้ำเกลือธรรมดากับน้ำตาลเดกซ์โทรส 5 %
- 5% เดกซ์โทรสใน 1/3 นอร์มัลซาไลน์ (5% Dextrose in 1/3 NSS) เป็นการผสมระหว่างน้ำตาลเดกซ์โทรสที่มีความเข้มข้น 5 % ร่วมกับน้ำเกลือความเข้มข้น 0.3 % ซึ่งน้อยกว่าน้ำเกลือธรรมดา