สำหรับผู้สูงอายุหรือผู้ที่ต้องดูแลผู้สูงอายุนั้น การที่ท่านมีอายุมากขึ้นระบบร่างกายก็จะเสื่อมสภาพไปตามกาลเวลาและโรคภัยก็จะตามาด้วยไม่ว่าจะเป็รโรคร้ายแรงหรือโรคที่สามารถรักษาให้ขาดหายได้ วันนี้เรามาดูวิธีการกินยาให้ปลอดภัยและลดการทำร้ายตับของเราด้วย
คมสัณห์ ฐานะโชติพันธุ์ เภสัชกรไทยและตัวแทนผู้ประกอบการบริษัทผลิตยาชื่อดัง เล่าให้ ฟังว่า “ผู้สูงวัย” หรือ “ผู้สูงอายุ” คนไทยมีการใช้ “ยา” ในกลุ่มยารักษา “โรคความดัน” และ “โรคเบาหวาน” มากที่สุด ซึ่งเภสัชกรคมสัณห์ มีคำแนะนำในการใช้ยาให้ถูกต้องและปลอดภัยมาบอกต่อ
1. ดูแลตัวเองให้ดี ก่อนใช้ยา
แม้ว่าผู้สูงวัย ช่วงอายุ 65 ปีขึ้นไป จะเสี่ยงต่อการเป็น “โรคความดัน” และ “โรคเบาหวาน” มากกว่าคนหนุ่มสาว แต่พบว่าในปัจจุบันคนวัยกลางคน ก็เริ่มเป็นโรคยอดฮิตเหล่านี้กันแล้ว”มีโอกาสที่คนไทยจะใช้ยาในกลุ่มยาความดัน ยาเบาหวาน มากขึ้นกว่าเดิม เพราะสมัยนี้อย่าว่าแต่ผู้สูงอายุเลย ในกลุ่มคนที่มีอายุ 40 กว่าปี ก็เริ่มป่วยเป็นโรคความดัน โรคเบาหวาน กันแล้ว คำแนะนำแรกในการดูแล “สุขภาพ” และการใช้ “ยา” ง่ายที่สุดคือ ป้องกันและดูแลสุขภาพตัวเองให้ดีก่อน ก่อนที่จะใช้ยารักษา นี่คือง่ายๆ เลยครับ”
2. กินยาตรงเวลา ตามแพทย์สั่ง
เภสัชกรคนเดิมแนะนำอีกว่า ถ้าในกลุ่ม “ยา” รักษาโรคที่คุณต้องกินต่อเนื่อง และมีใบนัดแพทย์ ก็ควรไปพบแพทย์ตามนัดอย่างเคร่งครัด เพื่อที่จะได้รับ “ยา” และกินได้อย่างต่อเนื่อง
“ถ้ากินยาไม่ครบตามแพทย์สั่ง มันจะส่งผลเสียต่างๆ ต่อร่างกาย ถ้าหมอนัดก็ต้องไปตามนัด ถ้าป่วยแล้วต้องรักษาโดยการทานยา ก็ต้องทานให้ตรงเวลา ทานให้ครบโดส แค่นั้นเอง การทานยาแล้วหยุด แล้วมาทานใหม่ มันสู้การทานยาแบบสม่ำเสมอไม่ได้นะครับ”
3. ซื้อยาเองได้ แต่ต้องมีเภสัชกร
ส่วนใครที่ไม่ได้ป่วยร้ายแรง สามารถซื้อยากินเองได้ ถ้าเรารู้ว่าเราต้องทานยาชนิดไหน และใช้อย่างไร ไม่ได้ปฏิเสธว่าไม่ควรซื้อยากินเอง แต่เมื่อไปซื้อยาตามร้านขายยาแล้ว ต้องให้เภสัชกรเป็นผู้จ่ายยา และควรทานยาให้สม่ำเสมอ
4. กินยาให้ครบโดส
โดยเฉพาะยาในกลุ่มยาฆ่าเชื้อ คนไทยบางคนยังกินยาฆ่าเชื้อแบบผิดๆ และการซื้อยาฆ่าเชื้อควรสอบถามเภสัชกร เพราะเภสัชกรจะช่วยให้คำแนะนำในการใช้ “ยา” ได้ครบโดส เพื่อที่จะไม่ดื้อยาในอนาคต แต่ถ้าคุณซื้อ “ยา” กินเอง หยุด “ยา” เอง แบบนี้ก็จะเสี่ยงต่อการดื้อยา หากป่วยอีก ก็ต้องใช้ “ยา” ที่มีฤทธิ์แรงขึ้นเรื่อยๆ จนในที่สุดเมื่อดื้อยามากๆ เข้า ก็อาจจะไม่มียาตัวไหนรักษาอาการป่วยให้หายได้แล้ว และส่งผลเสียต่อ “สุขภาพ” ในอนาคตได้
5. เทรนด์ยามาแรง
ต่อไปในอนาคต เทรนด์ยาที่กำลังจะมาแน่ๆ คือ “ยา” ในกลุ่มยาชีวมวลวัตถุ (Biosimilars) ที่มีการผลิตโดยใช้ชีวมวลวัตถุ ไม่ใช้สารเคมี ซึ่งกำลังจะเข้ามามีบทบาทในการใช้แทนยาเคมี หรือใช้ร่วมกับยาเคมีในการรักษาโรคให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
แต่ทั้งนี้ ไม่ว่าจะเป็นยาเคมี ยาชีววัตถุ ยาสมุนไพร หรืออาหารเสริม คนไทยก็ควรศึกษาให้ดี ปรึกษาแพทย์ เภสัชกร ก่อนใช้ “ยา” ทุกครั้ง
เอาเป็นว่า ใครที่สนใจเรื่อง “สุขภาพ” และการใช้ “ยา” ก็ลองทำตามคำแนะนำจากเภสัชกรข้างต้น ก็น่าจะช่วยให้คุณใช้ “ยา” ได้อย่างปลอดภัย
หรืออาจจะไปหาความรู้เพิ่มเติมกันได้ที่ CPhI South East Asia 2019 งานจัดแสดงเกี่ยวกับยา การผลิตยาแบบใหม่ และสุขภาพผู้สูงอายุ ที่จะถูกจัดขึ้นเป็นครั้งแรกในประเทศไทย ในวันที่ 12-14 มีนาคม 2562 เผื่อว่าจะได้รู้วิธีดูแล “สุขภาพ” มาปรับใช้กับตัวเองได้.