ฟ้าทะลายโจรจัดเป็นสมุนไพรท้องถิ่นในประเทศแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น อินเดีย จีน ศรีลังกา ไทย และใช้กันอย่างแพร่หลายในหลายประเทศทั่วทวีปเอเชีย โดยนิยมนำส่วนของใบและลำต้นใต้ดินมาทำเป็นยารักษาโรค โดยเฉพาะโรคไข้หวัดใหญ่ ในประเทศไทยได้บรรจุฟ้าทะลายโจรอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ (บัญชียาจากสมุนไพร) ของกระทรวงสาธารณสุข ในหมวดหมู่ยารักษากลุ่มอาการของระบบทางเดินอาหารและระบบทางเดินหายใจ วันนี้เราจะมากล่าวในส่วนของการใช้รักษาอาการระบบทางเดินหายใจกัน

โรคหวัด ฟ้าทะลายโจรนิยมใช้รักษาโรคไข้หวัดตามตำราแพทย์แผนไทยมาตั้งแต่อดีต เนื่องจากมีสารสำคัญทางพฤกษศาสตร์หลายชนิด เช่น ไดเทอร์ปีนแลคโตน (Diterpene Lactones) ฟลาโวนอยด์ (Flavonoid) และสารประกอบอื่น ๆ ซึ่งเชื่อว่าช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้ทำงานดีขึ้น
ในทางการแพทย์แผนไทย ฟ้าทะลายโจรนั้นจัดเป็นยารสเย็น หมายถึง เมื่อรับประทานฟ้าทะลายโจรแล้วทำให้อุณหภูมิในร่างกายลดลง จึงนำมาใช้เป็นยาลดไข้ ซึ่งฟ้าทะลายโจรจะมีส่วนช่วยในการลดความร้อนที่เกิดขึ้นในทางเดินหายใจส่วนบน โดยเป็นความร้อนที่เกิดจากภายนอกเข้ามากระทำกับธาตุภายใน ส่งผลให้ผู้นั้นมีความร้อนภายในเพิ่มขึ้น เมื่อมีความร้อนเพิ่มมากขึ้น ทำให้ธาตุไฟในร่ายกายมีเพิ่มขึ้น โดยปกติไฟมีทิศขึ้นตามหลักธรรมชาติ เมื่อร่างกายมีความร้อนมากระทบก็ย่อมทำให้ความร้อนในร่างกายสูงเพิ่มขึ้น เมื่อความร้อนเพิ่มขึ้นก็ทำให้ระบบทางเดินหายใจส่วนบนร้อนขึ้นด้วย โดยอวัยวะที่โดนกระทบ คือ ปอด หรือ ปัปผาสัง ชื่อเรียกทางแผนไทย เมื่อปัปผาสังมีความร้อนภายในเพิ่มขึ้น ส่งผลทำให้น้ำที่อยู่ในปัปผาสังร้อนขึ้นด้วย เมื่อน้ำร้อนขึ้นมากๆ จะทำให้รู้จะคอแห้ง ร้อนในคอในอก ไอแห้ง หรืออาจมีเสมหะ ถ้าความร้อนนั้นทำให้น้ำงวดเข้าและกลายเป็นเสมหะในที่สุด